De bevrijdingsrok is een rok die gedragen werd door vrouwen na de bevrijding van de Duitse bezetting in Nederland in 1945. De bevrijdingsrok werd ook wel vrijheidsrok, levensrok, oranjerok of nationale feestrok genoemd.

De nationale feestrok is bedacht door Mies Boissevain-van Lennep, een Amsterdamse verzetsstrijdster. Terwijl zij in gevangenschap zat onderhield zij contact met haar vrouwelijke medegevangenen door briefjes voor elkaar te verstoppen in een waszak. Op een dag vond zij een lappendas in de waszak. Een medegevangene had deze gemaakt van kleding van haar kinderen en haarzelf. Achter ieder lapje zat een verhaal.

Na afloop van de Tweede Wereldoorlog besloot Mies namens de commissie van feest- en gedenkdagen om van verschillende lapjes rokken te maken. Deze rokken konden door vrouwen op speciale dagen gedragen worden. Hoewel er textiel-schaarste was in die tijd, waren er voldoende oude kledingstukken waar de lapjes uit gehaald konden worden. Het idee was dat vrouwen zelf betekenis gaven aan elk lapje. Vaak deden ze dat door ze te versieren met jaartallen van belangrijke gebeurtenissen, of met borduurwerk dat de herinneringen verbeeldde.

In de video hieronder zie je een voorbeeld van zo’n rok (op 2:52 komt de rok in beeld):

Zo’n bevrijdingsrok is een prachtig voorbeeld van slow fashion op zijn best. Oude materialen die hergebruikt worden voor iets nieuws. De meeste rokken werden maar korte tijd ook werkelijk als feestrok gebruikt. Toch zijn er ook rokken gevonden waarop nog data staan tot zelfs in de jaren ’80.

Sinds eind vorig jaar zijn er vanuit diverse musea initiatieven in ons land om de bevrijdingsrok in het zonnetje te zetten en een nieuw leven in te blazen. Omdat we vanwege de lockdown bevrijdingsdag niet echt kunnen vieren, is zelf het maken van zo’n rok een mooie manier om de bevrijding op je eigen manier en in je eigen huis toch de nodige aandacht te geven.

De traditionele bevrijdingsrokken bestaan alleen uit allerlei restlapjes, die bovendien vaak in een bepaald patroon aan elkaar genaaid zijn. De zoom moest uit effen driehoeken bestaan, met aan de voorkant in het midden de datum 5 mei 1945. De rokken werden gedragen op nationale feestdagen, maar ook op belangrijke feesten van de persoon zelf. Belangrijke gebeurtenissen uit de levensloop van de drager konden verwerkt worden in de rok. Zowel hoogtepunten als dieptepunten mochten een plekje krijgen, waardoor de rokken uiteindelijk een levensverhaal in beeld waren. Mies zelf gaf daarom de voorkeur aan de naam levensrok.

Ik ga zelf ook zo’n levensrok maken. Alle restlapjes die ik heb liggen heb ik bij elkaar gezocht en de stofjes die het meest een retro uiterlijk hebben heb ik ondertussen voorgewassen. Ik vind de retro stijl mooi passen voor een rok die ik maak als eerbetoon aan de bevrijding van 75 jaar geleden. Het ontwerp voor de rok heb ik gemaakt door 3 verschillende patronen met elkaar te combineren tot een rok zoals ik die graag draag.

Aan de zoom van de rok maak ik de punten, zoals bij de traditionele rok. Mies schreef daar destijds het volgende over:
“Deze punten stellen voor de hoogtepunten van ons volksbestaan, die wij jaarlijks samen vieren, de dagen van bevrijding en saamhorigheid. Ieder jaar zet U het jaartal in de volgende punt, wanneer U de rok op die 5e Mei werkelijk heeft gedragen.”

Ook schreef ze:
“In de rok zelf memoreert U persoonlijke herinneringen, die aanleiding waren tot persoonlijke feestvreugde. De rok wil uitdrukking geven aan de gedachate, dat de mens altijd blijft onderdeel van zijn volk; ook als persoonlijkheid is hij dat. Daarom zijn er saamhorigheidsfeestdagen en persoonlijke. Beide zijn nodig voor het geluk en de harmonie in het mensenbestaan.”

Omdat het al bijna 5 mei is weet ik niet of het me nog lukt voor die tijd om er mooie borduursels op te maken. Maar het is wel mijn wens om dat kan natuurlijk ook nog na 5.

Doe je mee en ga je ook een feestrok maken? Helemaal of gedeeltelijk van hergebruikte materialen?

Als je het leuk vindt om een rok te maken die echt bij je past, dan kun je vast en zeker tips halen uit mijn gratis e-book Ontdek Welke Kleding Perfect Bij Je Past.

Vraag het nu hieronder aan.